Bibelen på hjartespråket – til nye generasjonar

Det blir fortalt at ein gong dei spurde ei gammal dame på landsbygda om ho ikkje ville stemma for å innføra nynorsk liturgi i gudstenesta, så skal ho ha svart at nei, det er nok «best å ha høyra evangeliet på Herrens eige språk», slik ho var vand med, altså det gamle riksmålet. Me kan humra litt av dette, men bibelspråket er alvorlege saker for mange, og Norge er ikkje det einaste landet der det blir diskusjon når det gjeld korleis Bibelen skal omsetjast.

Her kan du lytta til ein radioversjon av dette innlegget.

I muslimske land blir alle dei ulike versjonane av Bibelen ofte brukt som eit argument for at dei kristne har forandra det opphavlege evangeliet som Jesus kom med. Heldigvis gjer Bibelselskapet i Egypt ein god jobb for å visa at Bibelen som me har i dag, den er faktisk til å stola på, sjølv om den er omsett til ulike språk. På arabisk er det ei standard omsetting av Bibelen som blir brukt nesten overalt i dei fleste kyrkjene, den såkalla «Van Dyck-omsetjinga» frå 1865, laga av ein amerikansk misjonær i Libanon. Problemet med den omsetjinga, er at ho er vanskeleg å forstå for folk flest. Ho er skriven på eit klassisk arabisk som er veldig forskjellig frå dagligspråket til dei fleste som snakkar arabisk i dag. Derfor skulle det jo vera logisk å laga ei ny, moderne omsetjing som folk kan forstå, ikkje sant? Men så lett er det ikkje.

I kyrkjene er det ofte stor motstand mot å innføra nye arabiske omsetjingar av Bibelen. Og det heng saman med den arabiske kulturen. For Koranen, muslimane si heilage bok, den finst jo berre i ein versjon. Koranen kan i prinsippet ikkje omsetjast, berre tolkast. Og då er mange kristne redde for at folk skal tru Bibelen er mindre truverdig enn Koranen dersom dei har mange ulike versjonar.

Men me veit jo at det ikkje er slik. Guds ord skal nå ut til alle språk og tungemål. Det viste Gud på pinsedagen, då apostlane forkynte evangeliet på nye tunger. «Då vart dei alle fylte av Den heilage ande og tok til å tala på andre språk etter som Anden gav dei å forkynna,» står det i Apg 2,4. Gud vil at hans ord skal bli forstått av alle menneske, men me treng ikkje læra oss hebraisk eller gresk av den grunn. Men alle dei nye omsetjingane, anten det er til arabisk eller til norsk, dei er jo omsett frå dei tidlegaste manuskripta som finst. Det veit dei godt, dei som jobbar i det egyptiske Bibelselskapet, og. Då me var på besøk i hovudkontoret deira like før påske, fekk me sjå korleis dei jobbar for å læra egyptiske barn at dei kan stola på at den Bibelen som dei har i dag, den er ikkje forandra. Den er verkeleg til å stola på. Der har Bibelselskapet sett av ein heil etasje til noko dei kallar for Bibel-verda. Der kjem det tusenvis av born kvart år på besøk for å gå på oppdagingsferd i Bibelen. Ein av aktivitetane der, går ut på å leita etter gamle manuskript. Dei har laga eit rom som skal forestilla holer i fjellet, og der får ungane finna kopiar av gamle papyrushåndskrifter av Bibelen. Slik får dei læra at alle nye omsetjingar av Bibelen, dei byggjer på desse eldgamle håndskriftene.

Her kan du sjå ein film om 11 år gamle Marina sitt besøk i Bibelverda.

Denne våren har dei også tatt Bibelverda med ut på landsbygda, for å la endå fleire born oppleva kor mykje Bibelen er til å stola på. Meir enn atten tusen born fekk leika seg gjennom spennande eventyr i Bibelverda, i fem store, oppblåsbare telt. Det er litt av ein jobb som skal gjerast for å setta dei opp – heile dagen tar det, og alle dei lokalt tilsette i Bibelselskapet er med på jobben. Men det er verdt strevet, når dei ser kor glade borna blir, og veit kor mykje det betyr, det dei lærer.

Her er ein film (med engelsk tale) om den flyttbare Bibelverda :

Samtidig jobbar Bibelselskapet med å gjera Guds ord meir tilgjengeleg. Når den klassiske arabisken er vanskeleg å forstå, då må det omsetjast til moderne arabiske dialektar. Lenge har det vore vanskeleg å få gehør for dette, men no er det fleire kristne organisasjonar som driv eit slikt viktig omsetjingsarbeid over heile den arabiske verda. For det viktigaste er at me har Guds ord tilgjengeleg på hjartespråket – anten det er nynorsk, bokmål eller arabisk!