En misjonærs historie, del 2: Jordmor-kofferten

I MT 6 i 2021 fortalde vi Sylvi Hevrøys misjonærhistorie. Om du ikkje har lest del 1, oppfordrar vi deg til å lese den først.Sylvi ser ned på metall-tallerkenen der eit kjøtstykke og litt kål flyt i fett. Den vesle familien deler ein to meter lang sengebotn i tredje etasje av ei køyseng, bak mange lag av piggtråd, låste portar og kontrollpostar. Dei har overlevd havet i ein open båt. Sjukdom, svolt og piratar klarte ikkje stoppe dei. Dei nådde hamna i Hong Kong, og no rullar middagen inn i den store hallen i flyktningleiren The Green Island. Menyen er ikkje så variert som dei er vande med frå Vietnam. Det er heller ikkje mykje, men dei har fått besøk. Så nært skulle dei våga seg å kome, alle dei som irriterer seg, tenker Sylvi. Dei som er skeptiske til migrasjon. Dei skulle teke undergrunnen, sett seg på skøyta ut til den grøne øya, gått gjennom kontrollpostane, forbi piggtråden, klatra opp tre etasjar og delt eit måltid. Smakt og lytta. Og først då kanskje forstått ein brøkdel.

Båtflyktningane

Etter Saigons fall som avslutta Vietnamkrigen i 1979, flykta mange i enkle farkostar frå Vietnam til mellom anna Hong Kong. For i etterkrigstida byrja dei nye kommunistiske makthavarane å forfølge dei som hadde støtta det tidlegare sørvietnamesiske styret. No kunne dei risikere å hamne i såkalla omskoleringsleirar, om dei ikkje rømte landet.Over ein million vart fengsla. Det utløyste ei humanitær krise og store flyktningstraumar. Reisa var farleg. Storm, sjukdom, svolt og piratar truga, og fleire tusen menneske omkom på havet. Dei som kom i hamn, var ikkje nødvendigvis trygge.For flyktningleirane, som dei i Hong Kong, vart stadig meir overfylte.

Krigsbagasjen

Men det veit ikkje Sylvi enno, der ho i 1979 står med ein 17 månader gammal gut på armen, og i handa held storesøster som saknar venene i Norge. Det har skjedd litt sidan sist. Her heime er lova om sjølvbestemt abort vedteken. Sylvi tenker på dei brune konvoluttane, gøymd mellom pasientjournalar, under jordmorpraksisen i Bergen. Den ulovlege aborten ho ufrivillig fekk sjå, og den blanke metallbollen med ein levande gut i, som ikkje hadde livets rett.Ho tenker også på alle ho prøvde å redde på den tronge klinikken i Beghi. Alle barna ho måtte pakke inn i avisa Dagen, i mangel på kister. Kallet kjentest berre sterkare av alt dette. Ho vil redde liv. Kjenner seg ikkje ferdig.Det var vondt å forlate Worrity og Etiopia, men det var for farleg å bli. Snart skal familien på fire setje seg på eit fly til ein britisk koloni. Sylvi pakkar kofferten og eit tonn av blanda kjensler.– Det var ikkje anbefala å flytte misjonærar frå Afrika til Austen. Kulturforskjellane var for store. Eg hadde sjølv sett misjonærar komme heim, psykisk knekte av tøffe påkjenningar. Var vi dei neste?For opplevingane frå Beghi er med på flyttelasset. Skota i Addis har brent seg fast. Ho høyrer dei framleis.– Det var krigsbagasje, seier ho om den urolege kvardagen i Etiopia, der kollegaer såg lik i gatene i Addis.Men snart skal Sylvi få merke at bagasjen kan hjelpe henne å forstå frykt. For i Vietnam er krigen over, men ikkje ringverknadane av den.

Marconi Road

Flyet går lågt innover byen. Over skyskraparar, kjøpesenter, cruiseskip, menneskemylder og blokka dei skal bu i. Den nye heimen, sjuande etasje i Marconi Road, er ikkje bygd for vinteren.Gardinene vaiar i trekken frå vindauga, men dei har vaskemaskin, komfyr, kjøleskap og vask. Det er kanskje viktigare enn moglegheita for å bevege seg rundt, tenker Sylvi, men saknar utekjøkkenet i Etiopia og varmen frå sola og folket. Men då ho ser fiskelandsbyane, fjella bak skyskraparane, det yrande livet og dei fargerike, velluktande marknadane, blir ho bergtatt.– Språkstudiar, familieliv, gjestar og barnehage tok oss. Det vart ein travel kvardag. Men allereie etter seks veker kunne eg kjøpe grønsaker på kantonesisk, og vi vart inkludert blant dette varme og vennlege folket.Men den stadige bylarmen, tronge bussar og undergrunnar, tek litt tid å bli van med. Eit kaos samanlikna med dei fire åra i Etiopias landlege strøk.

Mannen på perrongen

Familien er på veg heim med undergrunnen då dei erfarer kor lite som skal til før ein druknar i dette kaoset.– Vi hadde vore på ferie og sat på undergrunnen med mykje bagasje. Då dørene opna, sa eg til femårige Cathrine at ho kunne gå ut medan eg plukka opp veskene. Men då eg skulle ta steget over terskelen small døra igjen framfor meg. Eg ser framleis for meg det redde ansiktet hennar og tårene som rann før vi forsvann inn i tunellen.